مهارت ایجاد و حفظ روابط بین فردی

روابط بین­فردی مؤثر اهمیت بسزایی در ایجاد سلامت روانی، رشد شخصی، هویت­یابی، افزایش بهره­وری شغلی، موفقیت، افزایش کیفیت زندگی، افزایش سازگاری و خودشکوفایی دارد. به منظور برقراری روابط بین فردی مؤثر کسب مهارت در چهار حوزه­ی، شناختن و حمایت یکدیگر، و حل تعارض­ها و مشکلات موجود در رابطه به شیوه­ای سازنده ضروری است. برای دست­یابی به مهارت در چهار حوزه فوق، شناختن و پذیرفتن تفاوت­های فردی نقطه شروع خوبی در روابط نزدیک است(فتی و موتابی. ب، ۱۳۸۵: ۳۳). برای برقراری روابط بین­فردی مؤثر چهار حوزه مهارتی را باید فرا گرفت. این حوزه­ها عبارتند از:

• اعتماد کردن به یکدیگر
• برقراری ارتباط روشن و عاری از ابهام
• پذیرش و حمایت یکدیگر
• حل تعارض­ها و مشکلات موجود در رابطه به شیوه­ای سازنده(همان منبع: ۳۳).

مهارت خود آگاهی و همدلی

خودآگاهی از مهم­ترین مهارت­های زندگی است که به فرد در شناخت خویشتن، خصوصیات، نیازها، خواسته­ها و اهداف خود، یاری می­نماید(محمدخانی، ۱۳۸۵: ۲۵). خودآگاهی، یعنی آگاهی یافتن و شناخت اجزایی همچون خصوصیات جسمانی، احساسات، افکار و باورها، ارزش­ها، اهداف، گفت­وگوی درونی، نقاط قوت و ضعف خود. آگاهی یافتن از خود و ویژگی­های آن یک مهارت است و واداشتن خویشتن به نگریستن به خود، اولین قدم جهت آشنایی نزدیک با جنبه­های مثبت و منفی«خود» محسوب می­شود(امامی نائینی. ب، ۱۳۸۷: ۱۷). ضعف در خودآگاهی، مشکلات روانی – اجتماعی مانند افسردگی، اضطراب و احساس حقارت و نظایر آن در فرد ایجاد می­نماید. افرادی که دارای مهارت خودآگاهی هستند، احساسات خود را شناسایی می­کنند، بر نقاط ضعف و قدرت خودآگاه هستند، اهداف واقع بینانه­ای برای خود تعیین می­کنند و از ملاک­های ارزشمندی خودآگاه هستند. این افراد می­توانند ارزش خود را در زندگی بیابند و هویت سالمی برای خود کسب نمایند. مهارت خودآگاهی از اجزای(مؤلفه­های) متعددی تشکیل شده که عبارتند از:

• شناخت احساسات
• خودپنداره
• عزت­نفس
• احساس ارزش­مندی و هویت­یابی(محمد خانی، ۱۳۸۵: ۲۵).

مهارت همدلی

همدلی نوع خاصی از توجه داشتن به دیدگاه دیگری است. به این معنا که فرد از طریق ادراک واکنش­های عاطفی دیگران، واکنش­هایی عاطفی از خود نشان می­دهد که به آن همدلی می­گویند(امامی نائینی، ۱۳۸۷: ۱۸). به منظور برقراری روابط همدلانه، فرد باید بتواند خود را به جای دیگران بگذارد، امور را از دیدگاه آنان ببیند و از خود بپرسد که اگر من جای او و در شرایط او بودم چه احساسی داشتم؟(فلاح زاده، ۱۳۸۸). همدلی به فرد این امکان را می­دهد که بتواند احساسات و حالات دیگران را بهتر بفهمد. در همدلی فرد از سطح خویش فراتر رفته و دیگران را عمیق­تر درک می­نماید. برخی از موانع همدلی شامل انتقاد، برچسب زدن، نصیحت کردن و نظایر آن می­باشد. به منظور همدلی کردن با دیگران می­توانیم از فنونی مانند گوش دادن فعال، بازپردازی، انعکاس احساسات و غیره استفاده نماییم(محمد خانی، ۱۳۸۵: ۲۵).

مهارت مقابله با هیجان

واژه­ی هیجان که با واژه­های شور، احساس و عاطفه شباهت­های زیادی دارد، به معنای هر نوع برانگیختگی ذهن و بدن است. هیجانات، احساسات و عواطف بخشی از وجود ماست. ما تا زمانی­که زنده­ایم، نسبت به دنیای پیرامون خود حساس هستیم و از آن­ها تأثیر می­پذیریم. در واقع هیجان، احساس و عاطفه پدیده­هایی هستند که ما هر روز با انواع مختلفی از آن­ها درگیر می­شویم مانند عشق، غم، شادی، خشم و عصبانیت. همه­ی آن­ها را احساس کرده­ایم، محتوای هیجان، احساس و عاطفه را تشکیل می­دهد(امامی نائینی. الف، ۱۳۸۷: ۱۸).

مهارت مدیریت خشم

این مهارت جزئی از مهارت مقابله با هیجان است. خشم واکنش طبیعی ارگانیسم نسبت به شرایطی است که فرد را دچار ناکامی کرده است. خشم می­تواند به صورت ضعیف یا شدید در فرد نمایان شود. برخی از علائم و نشانه­های بروز خشم در فردی که دچار عصبانیت شده است به صورت افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، گشاد شدن مردمک چشم و ….. ظاهر می­شود. هر کس برای کنترل خشم باید قادر به شناسایی زود هنگام علائم خشم خود باشد. شیوه­های مختلفی برای کنترل خشم معرفی شده است که عبارتند از: ایجاد تغییر در محیط، ترک موقعیت، مقابله با

افکار منفی، آرام سازی، حل مشکل و ابراز خشم به شیوه سازگارانه(موتابی و فتی. ب، ۱۳۸۵: ۲۱).

 متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

متن کامل