۲-۲-۴ تعاریف و نظریه­های افسردگی

افسردگی این اصطلاح بسیار وسیع و تا حدودی مبهم است. برای شخص عادی حالتی مشخص با غمگینی و گرفتگی و بی­حوصلگی و برای پزشک گروه وسیعی از اختلالات خلقی با زیر شاخه­های متعدد را تداعی می­کند. خصوصیات اصلی و مرکزی حالات افسرگی کاهش عمیق میل به فعالیت­های لذت بخش روزمره، مثل معاشرت تفریح ورزش، غذا و روابط جنسی است. این ناتوانی برای کسب لذت حالتی نافذ و پایا دارد به­طور کلی شدت افسردگی بستگی به تعداد علائم و درجه نفوذ آن­ها دارد. در خفیف­ترین شکل، ممکن است فقط معدودی از علائم اساسی وجود داشته باشد. مهمترین علامت افسردگی همین ناتوانی در کسب لذت از چیزهائی است که قبلاً برای شخص لذت بخش بوده است.

غذا برای شخص بی­طعم، فعالیت جنسی بدون لذت، شغل خسته کنند و معاشرت­های پرمعنی پیشین پوچ و بی معنی می­گردد. غمگینی یکی از خصوصیات افسردگی است. معهذا در تمام انواع آن جزئی از علائم بیماری نسبت بیمار ممکن است به­جای غمگینی از گیجی و اضطراب و عدم تمرکز فکری شکایت داشته باشد. احساس درماندگی میل به خود ملامت­گری کاهش اعتماد بنفس از شایع­ترین علائم افسرگی است کندی روانی- حرکتی یا برعکس آن تحرک و آشفتگی ممکن است یکی از تظاهرات افسردگی باشد (یوسف زاده،۱۳۹۰،ص۳۰).

بی خوابی به­خصوص بی­خوابی آخر شب علامت جمعی است. بی­اشتهائی و کاهش وزن نیز از علائم عمده افسرگی شمرده می­شوند. تغییرات شبانه­روزی خلق به صورت شدت یافتن علائم به­هنگام صبح بارز است شکایت­های مبهم از سردرد، کمردرد، یبوست، بدون علت آشکار گاهی با افسردگی رابطه دارد. وجود افکار انتحاری تکرار شونده نیز در میان مهمترین علائم افسردگی بوده مستلزم توجه جبری است (پورافکاری،۱۳۷۳،ص۶۷).

دو مشخصه اساسی افسردگی ناامیدی و غمگینی است فرد رکود وحشتناکی را در خود احساس می­کند نمی­تواند تصمیم بگیرد اغلب افسردگی با غمگینی اشتباه می­شود در حالی­که غمگینی وقتی است که برای فرد موقعیتی به پیش می­آید که موجب غمگینی او شود ولی این حالت روانی با هم شدن بنیه معنوی فرد همراه نیست اما در افسردگی کیفیت خلق در شخص تأثیر عمیق گذاشته و ادراک او را از خودش و محیط اطرافش دگرگون می­کند (بیرجندی،۱۳۶۴،ص۷۰).

میلر[۱] می­گوید: افسردگی مانند فقر همیشه با ما است، همه ما معنی غم و افسرگی را می­دانیم چرا که گاه و بیگاه دچار رنج شده­ایم. نومیدی در عشق مرگ والدین و سانحه شکست در شغل و بسیاری از مسائل دیگر باعث اندهگینی مردم شده است که در بیماری افسردگی نیز نقطه شروع با همین موارد است. متخصصان بالینی از دیر­باز به رابطه بین حوادث زندگی و مشکلات آن به ابتلا به بیماری افسردگی پی برده­اند (فروگات، به نقل از فیروزبخت،۱۳۸۷، ص۲۰۲).

افسردگی بیماری ناامیدی، دامن­گیر قرن اخیر که افراد زیادی از انسان­ها را در زبانه آتش خود می­گذارد افرادی­که نه خود دانستند که بیمارند و نه کسی توانست از غم و درد آن­ها آگاهی یابد.

سالیون[۲] معتقد است: که افسردگی یک فرآیند مخرب است که همه انگیزه­های برقراری روابط سازنده با دیگران را قطع کرده و تنها شرایط مخرب را باقی می­گذارد.

افسردگان بی­علاقگی به زندگی را عمومیت می­دهد و از تراشیدن ریش خودداری می­کنند و به آرایشگاه نمی­روند، ناخن­های خود را تمیز نمی­کنند، مسواک نمی­زنند، حمام نمی­گیرند و به سر وضع خود توجهی نمی­کنند و با ادامه این وضع احساس تنفر مردم را نسبت به خود برمی­انگیزند (قراچه داغی، ۱۳۶۶، ص۵۹).

جورج کلی[۳]: افسردگی را شکست در ساختمان شخصیتی می­داند که منجر به احساس شکست و گناه و خصومت و پرخاش­گری در شخص می­شود پرفسور آرون- تی بک در کتاب «عشق هرز کافی نیست» می­گوید: بخش عمده­ای از زندگی حرفه­ای من به مطالعه نقش اندیشه در اضطراب و افسردگی و اختلالات ناشی از هراس گذشته است. سال­های متمادی گروه کثیری از زوج­های پریشان را درمان کرده ­ام. دریافتم که آنان نیز مانند سایر بیماران افسرده و مضطرب گرفتار اختلال شناختی هستند، با آن که شدت افسردگی به­حدی نبوده که به روان درمانی به­خصوص نیاز باشد اغلب آن­ها ناخشنود به هیجان آمده و عصبی بودند. آن­ها هم مانند بیماران من بیشتر به اشکالات زندگی توجه داشتند، نقاط قوت و مثبت را یا نمی­دیدند و یا عمداً از دیدن آن می­گریختند (قراچه داغی،۱۳۶۹،ص۲۴).

[۱] Miller

[۲] Salioun

[۳] Gorge Kely

متن کامل پایان نامه