۷-۲-۲ رابطه دو جانبه خود کارآمدی و عملکرد
بندورا با تاکید بر رابطه سه جانبه شناخت، رفتار و محیط نظریه خود را از دیگر نظریههای روانشناسی متمایز کرده است. درحالیکه نظریههای قدیمی بر این تاکید داشتند که بین رفتار و محیط رابطه دو طرفه وجود دارد، بندورا در نظریهی خود شناخت را هم در این رابطه وارد میکند (پاجارس، ۲۰۰۰، نقل از شماعی زاده، ۱۳۸۴).
توجه به این رابطه سه جانبه در درک و مفهوم خود کارآمدی و حوزهها و اثرات آن مهم است. تحقیق بر روی کارآمدی نشان داده است که خود کارآمدی پیشبینی کنندهی موثر و مهمی برای عملکرد است (جیمز[۱]، ۲۰۰۲، چن[۲] و همکاران، ۱۹۹۸، به نقل از شماعی زاده، ۱۳۸۴).
اشخاص با خود کارآمدی بالا، علاقه ذاتی به کارها دارند و تمایل به افزایش تلاش خوددارند و در مقابله با موانع پشتکار بیشتری از خود نشان میدهند و خیلی موثرتر عمل میکنند. عملکردهای بسنده و با موفق بیشترین ضرورت را در شکلگیری خود کارآمدی دارند. ارزیابی افراد از عملکرد خود باعث تنظیم و ایجاد احساس خود کارآمدی در آنان میشود، عملکرد خود کارآمدی در یک چرخه تقویت متقابل شکل میگیرد. خود کارآمدی از طریق، علاقه، انگیزه و پشتکار بر عملکرد تأثیر دارد درحالیکه عملکرد با ایجاد بازخورد اطلاعاتی بر اساس خود کارآمدی بر آن موثر است.
تحقیقات موجود نشان دادهاند که اگر چه رابطه مثبت بین خود کارآمدی و عملکرد بسنده وجود دارد، خود کارآمدی بهترین پیشبینی کننده برای عملکرد آینده فرد است. فرد با خود کارآمدی پایین، موفقیتها را به عوامل بیرونی مثل شانس نسبت میدهد (چن و همکاران، ۱۹۹۸، به نقل از شماعی زاده، ۱۳۸۴).
[۱] James
[۲] Chen